Quy trình thi công phần thô nhà cao tầng bằng BTCT
5.1. Phạm vi áp dụng :
Qui trình này hướng dẫn những điều cơ bản để lập thiết kế biện pháp công nghệ và thi công phần thô nhà cao tầng xây chen.
Qui trình này được sử dụng đồng thời với các Tiêu chuẩn Xây dựng đã ban hành về thi công nhà cao tầng như :
TCXD 194:1997 Nhà cao tầng - Công tác khảo sát địa kỹ thuật
TCXD 203 : 1997 Nhà cao tầng - Kĩ thuật đo đạc phục vụ công tác thi công
TCXD 199 : 1997 Nhà cao tầng - Kỹ thuật chế tạo bê tông mác 400-600
TCXD 200 : 1997 Nhà cao tầng - Kỹ thuật chế tạo bê tông bơm
TCXD 197 : 1997 Nhà cao tầng - Thi công cọc khoan nhồi
TCXD 196 : 1997 Nhà cao tầng - Công tác thử tĩnh và kiểm tra
chất lượng cọc khoan nhồi.
TCXD 202 : 1997 Nhà cao tầng - Thi công phần thân
TCXD 201 : 1997 Nhà cao tầng - Kỹ thuật sử dụng giáo treo
TCXD 206 : 1998 Cọc khoan nhồi - Yêu cầu về chất lượng thi công
Qui trình này được sử dụng gắn liền với các yêu cầu kỹ thuật nêu trong
bộ hồ sơ mời thầu và các bản vẽ. Nếu điều nào chưa chỉ rõ trong các hồ
sơ mời thầu và bản vẽ thì qui trình này được coi như đề nghị của phía
nhà thầu để đại diện kỹ thuật của chủ đầu tư duyệt. Tuân theo qui trình
này sau khi được chủ đầu tư chấp thuận là cơ sở để lập giá thi công.
5.2. Những chỉ dẫn chung.
5. 2.1 Cần kiểm tra tình trạng thực tế cũng như các kích thước và cao
trình tại hiện trường và bàn bạc thống nhất về những khác biệt phát hiện
được với chủ đầu tư trước khi tiến hành công việc.
5. 2.2 Trước khi thi công cần nghiên cứu rất kỹ hồ sơ thiết kế và các
yêu cầu kỹ thuật trong bộ hồ sơ mời thầu. Cần kiểm tra mọi kích thước và
cao trình trong các bản vẽ, chú ý sự ăn khớp giữa các bản vẽ với nhau.
Cần lưu ý cho chủ đầu tư về những khác biệt và thống nhất biện pháp giải
quyết trước khi thi công.
5. 2.3 Cần thiết kế chi tiết và quán triệt các biện pháp thi công mới
được vạch có tính chất phương hướng khi nộp hồ sơ thầu. Chú ý phối hợp
đồng bộ các khâu từ xây đến lắp để phối hợp trong tổng tiến độ. Khi sử
dụng các bán thành phẩm thương phẩm hoặc cần có thầu phụ tham gia cần có
bản vẽ chỉ dẫn thi công hoặc yêu cầu phối hợp bổ sung trình chủ đầu tư
duyệt trước khi thi công.
Thông thường bên thầu chính là người duy nhất chịu trách nhiệm về bảo
đảm phối hợp về kết cấu, cơ khí và các công tác kỹ thuật khác nên cần có
cách nhìn tổng thể khi lập tổng tiến độ thi công.
Các bản vẽ triển khai thi công cần lưu ý đến các chi tiết kỹ thuật sẽ
đặt trong bê tông hoặc khối xây cũng như các lỗ chừa định trước tránh
đục đẽo sau này. Bên thầu chính phải phát hiện các sai sót của thiết kế
về thiếu chú ý phối hợp chung để chủ đầu tư nhất trí trước khi thi công.
5.2.4 Khi công trình xây đạt độ cao vượt quá 10 mét, phải làm và thắp
đèn và cắm cờ đỏ báo hiệu độ cao theo qui định an toàn hàng không. Có
thể bố trí đèn và cờ đỏ trên đỉnh cần trục tháp hoặc tháp cao nhất công
trình. Đèn phải phát ra ánh sáng màu da cam và có công suất lớn hơn 100
W. Chụp đèn trong suốt, không cản độ sáng do đèn phát ra. Đèn và cờ có
thể nhìn thấy từ bất kỳ vị trí nào trên không.
5.2.5 Đường dây dẫn điện đi lộ trần không được nằm trong vùng ảnh hưởng của cần trục.
5.2.6 Mọi công việc gây ồn và chấn động làm ảnh hưởng sự nghỉ ngơi và
yên tĩnh của dân cư gần công trường không nên tiến hành từ 23 giờ đến 5
giờ sáng. Trong trường hợp khẩn thiết cần có sự thoả thuận với những hộ
sẽ bị ảnh hưởng và rất hạn chế xảy ra. Hạn chế tối đa việc phát ra tiếng
ồn của máy bằng các phương tiện giảm chấn cũng như của các phương tiện
loa đài.
5.2.7 Việc sử dụng hè đường, cần có sự thoả thuận của cơ quan quản lý tương ứng và nên hạn chế đến mức tối thiểu.
5.2.8 Cần tuân thủ nghiêm các quy định về an toàn , bảo hộ lao động.
Quần, áo, mũ, găng tay, giày ủng, kính bảo hộ cho mọi dạng lao động đều
được trang bị đầy đủ. Các khu vực nguy hiểm như phạm vi hoạt động của
cần trục, của máy đào và các máy móc khác, phạm vi có thể có khả năng
nguy hiểm do vật trên cao rớt xuống, phạm vi có thể rớt xuống hố đào
sâu, cung trượt đất, đều có rào chắn tạm và có báo hiệu màu sắc đèn và
cờ cũng như được sơn theo quy định. Không chất tải quanh mép hố sâu.
Những sàn có độ cao hở trên 2mét cần có lan can chống rơi ngã và lưới
chắn đỡ phía dưới. Nơi làm việc phải đảm bảo độ sáng theo qui định và
mức ồn dưới mức quy định. Nơi phát sinh bụi, hơi và mùi độc hại, nơi
phát ra ánh sáng hồ quang điện cần được che chắn và công nhân làm việc ở
nơi này được trang bị mặt nạ chuyên dụng.
5.3. Những chỉ dẫn đặc biệt cho xây chen.
5.3.1 Cần khảo sát và đánh giá đầy đủ về tình trạng các công trình hiện
hữu liền kề cả về phần nổi cũng như phần chìm để có giải pháp thi công
và chi phí phù hợp, bảo đảm tuyệt đối an toàn cho công trình hiện hữu .
Việc khảo sát và đánh giá phải làm đúng các qui định hiện hành, có ghi
hình ảnh để lưu trữ và lập biên bản có xác nhận đầy đủ của các bên liên
quan.
5.3.2 Khi nghi ngờ về địa giới và phần ngầm của công trình hiện hữu sẽ
ảnh hưởng đến thi công cũng như sự an toàn cho công trình hiện hữu phải
cùng chủ đầu tư thống nhất biện pháp giải quyết cũng như về kinh phí sử
lý. Cần bàn bạc và thống nhất chế độ và trách nhiệm bảo hiểm cho công
trình hiện hữu và sự bảo hiểm này có sự tham gia của cơ quan bảo hiểm
chuyên trách.
5.3.3 Để đảm bảo an toàn tuyệt đối khi gặp công trình liền kề hiện hữu
quá rệu rã, có khả năng xập đổ trong quá trình thi công, cần thông qua
chủ đầu tư , bàn bạc với chủ sở hữu công trình hiện hữu giải pháp hợp lý
mà các bên cùng chấp nhận được. Việc chống đỡ cho công trình liền kề
hiện hữu trong quá trình thi công là một trong những khả năng nếu thấy
cần thiết.
5.3.4 Với móng cọc nhồi tạo lỗ kiểu xoay nên để lại ống vách cho những
cọc sát nhà liền kề hiện hữu. Móng cọc nhồi đào bằng máy gàu ngoạm phải
làm cừ chắn đủ sâu tại đường phân giới khu đất và không nhất thiết thu
hồi sau khi làm xong móng công trình.
Hạn chế hoặc không sử dụng biện pháp hạ nước ngầm vì lý do an toàn cho công trình hiện hữu liền kề.
5.3.5 Nếu có phần ngầm của công trình liền kề hiện hữu lấn vào mặt bằng
thi công cần bàn bạc sử lý trước khi tiến hành thi công phần nền móng.
Khi cần neo tường chắn trong đất cần được thoả thuận của cơ quan hữu quan và chủ sử dụng đất liền kề.
Công trình xây dựng cách đê sông Hồng nhỏ hơn 100 mét phải có thoả thuận
của cơ quan quản lý đê điều về các biện pháp thiết kế và thi công phần
ngầm.
5.3.6 Khi thi công sát nhà bên có tải lớn tác động lên đất cũng như khi
công trình làm hố móng sâu hơn đáy móng nhà bên , cần có biện pháp chống
thành vách bằng cừ thép hoặc cừ bê tông ứng lực trước để giữ an toàn
khi thi công công trình cũng như đảm bảo an toàn cho nhà liền kề.
Thiết kế tường cừ phải chú ý đến văng chống và neo đảm bảo biến dạng
trong phạm vi được phép. Biện pháp cấn thông qua Chủ nhiệm dự án và được
phê duyệt làm cơ sở pháp lý để thi công.
5.3.7 Khi công trình vượt khỏi điểm cao nhất của công trình hiện hữu
liền kề sát lộ giới hai bên cần làm sàn che chắn đủ đảm bảo an toàn
chống vữa hoặc vật liệu rơi trực tiếp và có thoả thuận của chủ công
trình liền kề về các giải pháp thích hợp cho an toàn.
Việc làm hàng rào và panô giới thiệu công trình phải tuân theo quy tắc
của thành phố ( hàng rào cao trên 2,5 mét, chắc chắn và kín khít, phần
trên có đoạn chếch độ chếch 30o hướng vào trong công trường không nhỏ
hơn 0,5 mét ). Với nhà hiện hữu liền kề khuyến khích làm rào kín tới độ
cao theo quy tắc chung và có sự bàn bạc thống nhất với chủ sử dụng nhà
liền kề.
Khi có lối đi lại công cộng không thể tránh được nằm trong vùng ảnh
hưởng của phạm vi thi công cần làm thành ống giao thông an toàn cho
người qua lại. Ống này được che chắn an toàn và có hai đầu phải nằm
ngoài phạm vi nguy hiểm.
5.3.8 Cần che phủ kín mặt dàn giáo ngoài công trình bằng lưới đủ kín và
chắc chắn để đảm bảo không rơi rác xây dựng ra khỏi khu vực thi công.
Rác xây dụng từ trên các tầng cao cho xuống bằng thùng kín do cần cẩu
chuyển xuống hoặc qua ống dẫn kín mà đầu dưới phải có vải bạt chùm sát
đất để giảm tối đa lượng bụi gây trên công trường.
5.3.9 Xe chở đất và chất gây bẩn cho đường phố phải rửa sạch gầm và bánh xe trước khi lăn bánh ra đường công cộng.
5.3.10 Nước thải đổ ra cống công cộng phải gạn lắng cặn và bùn, đất và được thoả thuận của cơ quan quản lý nước thải đô thị.
5.3.11 Cần thiết kế tổng mặt bằng cho nhiều giai đoạn thi công và tuân
thủ theo thiết kế tổng mặt bằng này nhằm tránh bày bừa vật liệu và cấu
kiện ra đường công cộng.
5.3.12 Cần sử dụng bê tông chế trộn sẵn và đưa vào vị trí công trình
bằng bơm bê tông để giảm đến mức tối đa những công việc phải làm tại
hiện trường. Cần gia công những cấu kiện và bán thành phẩm tại địa điểm
khác và chuyên chở đến lắp tại hiện trường . Tranh thủ những diện tích
vừa thi công xong để làm mặt bằng thi công , gia công nhưng phải tuân
theo các qui định kỹ thuật về thời gian được chất xếp tải trên sàn hoặc
mặt bằng.
5.3.13 Cần có những nhóm được phân công làm vệ sinh công nghiệp , đảm
bảo mặt bằng thi công an toàn , sạch sẽ , không gây tai nạn hay trở ngại
cho thi công tiếp tục cũng như thuận lợi cho di chuyển trên mặt bằng.
5.4. Công tác chuẩn bị.
5.4.1 Công tác chuẩn bị ở đây được hiểu là chuẩn bị xây dựng.
5.4.2 Việc di chuyển, phá dỡ công trình cũ ở hiện trường không nằm trong
đối tượng của quy trình này nhưng phải hoàn tất khi bàn giao mặt bằng
cho thi công.
Nhà thầu phải kiểm tra kỹ mặt bằng để lường hết mọi khó khăn xảy ra
trong quá trình thi công sau này. Mọi sai lệch với điều kiện đấu thầu
cần bàn bạc với chủ đầu tư để có giải pháp thoả đáng ngay trước khi thi
công.
5.4.3 Mọi điều kiện cung cấp kỹ thuật cho thi công như cấp điện, nước,
phương tiện thông tin phục vụ thi công được chuẩn bị trước nhất.
Cần sử lý ngay việc thoát nước mặt bằng. Việc thoát nước mặt bằng gắn
liền với các giải pháp tổng mặt bằng xây dựng giai đoạn thi công phần
ngầm.
5.4.4 Nên thu hồi dung dịch khoan với hai ý nghĩa đảm bảo vệ sinh công
nghiệp và kinh tế. Tuỳ theo thiết kế trình tự thi công cọc nhồi và tường
barrettes mà vạch hệ rãnh thu hồi dịch khoan cũng như vị trí các hố
tách cát, máy tách cát và máy bơm dịch sử dụng lại. Cần có hố thu nước
và cầu rửa gầm xe, bánh xe ô tô chở đất trong quá trình thi công phần
ngầm đảm bảo vệ sinh và an toàn đô thị. Hố này tách biệt với hố thu hồi
dịch khoan.
Mặt bằng thi công các giai đoạn ( kể cả thi công phần ngầm) cần luôn khô ráo và gọn, sạch.
5.4.5 Kho, bãi vật tư, thiết bị cần sắp xếp chu đáo, dễ nhập xuất hàng cũng như an toàn, bảo quản tốt, chống mất mát, hư hỏng.
5.4.6 Đường lộ giao thông trong công trường theo phương ngang cũng như
phương thẳng đứng cho mọi loại phương tiện ( kể cả người đi bộ ) cần đảm
bảo chất lượng nền, điều kiện gắn kết cũng như chiều rộng ngang và các
trang bị che chắn (lan can, lưới chắn) đủ an toàn, vệ sinh công nghiệp
và thuận tiện.
5.4.7 Các đường cáp ( điện mạnh và điện yếu) , đường ống ( cấp thải nước
và năng lượng , khí các loại) cần bố trí hợp lý, đảm bảo an toàn chống
tai nạn. Cần đặc biệt lưu tâm đến quan hệ giữa ô tô, phương tiện nâng
cất và đường dây điện để trần.
5.4.8 Công trường cần bố trí khu toilet đảm bảo sạch sẽ và vệ sinh.
Nơi trực y tế, sức khoẻ cần có biển hiệu , cờ hiệu và ở nơi dễ tìm, dễ thấy.
5.4.9 Tại văn phòng kỹ thuật thi công ngoài một bộ hồ sơ bản vẽ thi công
đầy đủ để kỹ sư, kỹ thuật tra cứu bất kỳ lúc nào phải có tủ để lưu trữ
một bộ thiết kế và hồ sơ thi công đầy đủ chỉ để sử dụng đặc biệt do lệnh
kỹ sư trưởng thi công. Các tài liệu địa chất công trình và địa chất
thuỷ văn ( làm theo TCXD 194:1997, Nhà cao tầng - Công tác khảo sát địa
kỹ thuật ) phải bày ở chỗ mà người thi công có thể lấy để tham khảo bất
kỳ lúc nào. Dụng cụ kiểm tra chất lượng bentonite cũng như các dụng cụ
kiểm tra đơn giản khác như máy theodolites, niveleurs, thước dây, thước
cuộn, nivô, quả dọi, thước tầm chuẩn 2m, 4m, . . . phải đầy đủ và sẵn
sàng sử dụng được.
5.4.10 Phương tiện liên lạc điện thoại, máy faximile, e-mail và máy tính
điện tử luôn luôn trong tình trạng sẵn sàng sử dụng được và có người
trực ban. Phương tiện ra lệnh bằng tiếng nói ( micro-ampli-loa - đài)
luôn trong tình trạng vận hành được. Nên trang bị bộ đàm nội bộ để điều
khiển từ trung tâm văn phòng kỹ thuật đến các kỹ sư, đội trưởng thi công
ở các vị trí trên khắp công trường.
5.4.11 Kỹ thuật đo đạc phục vụ thi công tuân theo TCXD 203:1997, Nhà cao tầng - Kĩ thuật đo đạc phục vụ công tác thi công.
5.5. Thi công phần ngầm.
5.5.1 Trong điều kiện xây chen tại Hà nội, nên thi công cọc khoan nhồi
hoặc tường barrette trước khi đào đất làm đài và tầng hầm nếu có.
5.5.2 Thi công cọc khoan nhồi tuân theo TCXD 197:1997, Nhà cao tầng -
Thi công cọc khoan nhồi. TCXD 196:1997, Nhà cao tầng - Công tác thử tĩnh
và kiểm tra chất lượng cọc khoan nhồi. TCXD 206:1998. Cọc khoan nhồi -
Yêu cầu về chất lượng thi công.
Thi công cọc khoan nhồi còn tuân thủ các yêu cầu ghi trong bộ hồ sơ mời
thầu của công trình. Những điều ghi trong chỉ dẫn này được coi như lời
khuyên quan trọng cần được các bên chủ đầu tư, bên thi công và kiểm tra
chất lượng tham khảo , nếu chấp nhận sẽ được coi là điều kiện hợp đồng.
5.5.3 Cần làm tốt công tác chuẩn bị trước khi thi công. Mặt cắt địa tầng
phải treo tại phòng kỹ thuật và hồ sơ điạ chất được để liền kề . Cứ
khoan được 2m sâu cho mỗi cọc kỹ sư phải đối chiếu giữa lớp đất thực tế
và địa tầng do khảo sát cung cấp. Khi có khác biệt phải thông báo cho
đại diện kỹ thuật của chủ đầu tư để có giải pháp ứng phó kịp thời.
Trước khi thi công cần để tại phòng kỹ thuật đầy đủ dụng cụ kiểm tra chất lượng dung dịch giữ thành vách khi khoan.
Cần phổ biến đầy đủ qui trình thi công và các yêu cầu kỹ thuật, các điều
kiện an toàn cũng như sự phối hợp cho mọi thành viên tham gia thi công
trước khi bắt tay vào công tác.
Việc ghi chép quá trình thi công cần được thực hiện nghiêm túc theo qui
định và bảng biểu trong TCXD 197:1997, Nhà cao tầng - Thi công cọc khoan
nhồi.
5.5.4 Trình tự tiến hành khoan nhồi hợp lý theo thứ tự như sau:
(1). Tiến hành các công tác chuẩn bị như làm hệ rãnh và hố thu hồi dịch
khoan. Chế tạo dịch khoan. Đặt ống dẫn dịch khoan tới hố đào.
(2). Định vị lỗ khoan ( nên sử dụng dưỡng bê tông cốt thép ).
(3). Khoan mồi khoảng 1 mét đầu.
(4). Lắp và đưa ống vách vào vị trí.
(5). Khoan tạo lỗ có sử dụng dung dịch giữ thành vách .
(6). Lắp cốt thép.
(7). Lắp ống tremi và ống xục khí
(8). Xục rửa giảm hàm lượng cát trong lỗ khoan
(9). Đổ bê tông
(10). Rút ống vách.
5.5.5 Hệ thống mốc chuẩn được vạch vào nơi không dịch chuyển qua quá
trình thi công, được sử dụng thường xuyên để kiểm tra trong thời gian
thi công.
Nên làm dưỡng định vị miệng lỗ khoan bằng tấm bê tông cốt thép ghép hai
nửa ôm ngoài ống vách. Tấm này được tháo ra sử dụng cho lỗ khoan khác
khi đã khoan được sâu đến hết tầm ống vách.
5. 5.6 Việc chọn máy khoan nhồi phụ thuộc đường kính, độ sâu cọc và tính
chất các lớp đất theo độ sâu. Với cọc nhồi cần khoan đến độ sâu khoảng
40m, đường kính 600 mm nên dùng dàn máy khoan Hitachi 100. Cùng độ sâu
khoan ấy mà đường kính khoan từ 800 ~ 1500 mm nên dùng dàn máy khoan
Hitachi 125 hay Soilmex RT3-ST. Đường kính từ 2000mm ~ 3000 mm nên sử
dụng dàn máy khoan Leffer hay Cassagrand loại máy Italia có ký hiệu
GCL-GCP HB/E loại GL-GV..
Máy móc cần được kiểm tra kỹ mọi bộ phận ( bộ phận phát động lực, truyền
động, dây cáp, chốt khớp nối, gàu ...) trước khi tiến hành công tác
khoan.
5.5.7 Dung dịch giữ thành vách có thể sử dụng một trong hai thứ sau:
dung dịch bùn bentonite hoặc dịch khoan supermud. Khi sử dụng cần đọc kỹ
hướng dẫn sử dụng của từng loại theo hồ sơ bán hàng.
* Sử dụng dung dịch khoan bentonite:
Nên chế sẵn dung dịch khoan đủ dùng cho một ngày công tác nếu dùng bentonite nên khi sử dụng bentonite cần làm silô chứa.
Dung dịch được trộn trong một bể có dung tích khoảng 10 m3 rồi bơm lên
silo chứa. Cần đảm bảo nguồn nước đủ cấp cho việc chế tạo dung dịch. Tại
bể trộn bố trí máy khuấy để tạo được dung dịch đồng đều. Nếu thu hồi
dịch khoan nên làm giàu dịch khoan dùng lại bằng cách bơm vào bể trộn và
cho thêm bentonite cho đạt các chỉ tiêu.
* Sử dụng dung dịch khoan SuperMud:
Việc sử dụng chất SuperMud để làm dung dịch khoan là đáng khuyến khích.
Liều lượng sử dụng là 1/800 ( supermud/ nước). SuperMud là dạng chất dẻo
trắng, hơi nhão hoà tan trong nước. SuperMud tạo lớp vỏ siêu mỏng giữ
thành vách.
SuperMud không chứa các thành phần hoá gây ô nhiễm môi trường E.P.A.
SuperMud không bền, bị phân huỷ sau 8 giờ sau khi tiếp xúc với Chlorine, Calcium.
Không cần có biện pháp phòng hộ lao động đặc biệt.
Có thể hoà trực tiếp SuperMud vào nước không cần khuấy nhiều hoặc chỉ
cần cho nước chảy qua SuperMud, không tốn silô chứa. Nước thải trong hố
khoan ra thường ít khi thu hồi và có thể xả trực tiếp vào cống công cộng
vì chứa cặn bùn không đáng kể.
Sử dụng SuperMud chi phí cho khâu dịch khoan thường nhỏ hơn sử dụng bentonite.
Để tạo áp lực đẩy ngược từ trong hố khoan ép ra thành vách không cho xập
thành, cần cung cấp dịch khoan giữ cho cao trình của mặt dung dịch
trong lỗ khoan cao hơn mức nước ngầm tĩnh ở đất bên ngoài tối thiểu là
1,5 mét. Thường nên ở mức cao hơn là 3 mét.
5.5.8 Khi khoan đến độ sâu thiết kế cần kiểm tra độ sâu cho chính xác và
lấy mẫu dung dịch bentonite tại đáy lỗ khoan để kiểm tra hàm lượng cát.
Sau khi ngừng khoan 30 phút, dùng gầu đáy thoải vét cát lắng đọng.
5.5.9 Sự cố hay gặp khi khoan tạo lỗ là xập vách do mức bentonite trong
hố thấp hơn mức nước ngầm bên ngoài, phải nhanh chóng bổ sung bentonite.
Bentonite loãng quá cũng gây xập vách.
Nhiều khi khoan chưa đến độ sâu thiết kế gặp phải thấu kính bùn hay thấu
kính cuội sỏi mật độ dày đặc hoặc cỡ hạt lớn ( hiện tượng trầm tích đáy
ao hồ xưa). Khi gặp túi bùn cần sử dụng dung dịch khoan có mật độ lớn
thêm để khoan qua. Khi gặp cuội sỏi dày đặc hoặc đường kình hạt lớn cần
đổi gàu khoan. Gàu thùng không thích hợp với đường kính cuội sỏi có cỡ
hạt bằng 1/2 chiều rộng khe hở nạo đất. Trường hợp này phải dùng gàu
xoắn (augerflight) hoặc dùng mũi khoan đường kính nhỏ đục qua lớp cuội
sỏi.
Khi dùng máy LEFFER để khoan, phải treo lồng thép vào móc cẩu của máy
đào. Khi tháo ống vỏ kiêm mũi đào để cho ống ra sau khi đổ bê tông phải
tháo móc treo cốt thép, sau đó lại phải móc treo lại khi xoay rút những
đoạn ống tiếp trục. Nếu thép tỳ xuống đáy hố khoan, phải có tín hiệu
theo dõi sự có mặt của cốt thép tại vị trí. Nếu thấy thép có khả năng bị
chìm, phải treo giữ ngay.
5. 5.11 Công nghệ đổ bê tông:
Nên dùng bê tông chế trộn sẵn thương phẩm. Thường dùng có phụ gia kéo
dài thời gian đông kết đồng thời với phụ gia giảm nước ( loại R4 của
Sika với tỷ lệ #0,8 ~ 1% ) đề phòng quá trình vận chuyển bị kéo dài cũng
như chờ đợi tuyến thi công tại công trường.
- Bê tông đến cổng công trường được ngăn lại để kiểm tra : phẩm chất
chung qua quan sát bằng mắt. Kiểm tra độ sụt hình côn Abrams và đúc mẫu
để kiểm tra phá huỷ mẫu khi đến tuổi.
5.5.12 Các đặc trưng kỹ thuật dùng kiểm tra các khâu trong quá trình thi công cọc nhồi và cọc, tường barrette chủ yếu như sau:
Các yếu tố chủ yếu ảnh hưởng chất lượng cọc nhồi
* Điều kiện địa chất công trình và địa chất thuỷ văn.
* Trang thiết bị thi công
* Công nghệ thi công.
* Chất lượng của từng công đoạn thi công.
* Vật liệu thi công.
Việc kiểm tra kỹ chất lượng thi công từng công đoạn sẽ làm giảm được các khuyết tật của sản phẩm cuối cùng của cọc nhồi.
Cần lưu ý các khuyết tật có thể :
+ Trong khâu chuẩn bị thi công chưa tốt như định vị hố khoan không chính xác dẫn đến sai vị trí.
+ Trong khâu thi công : Công đoạn tạo lỗ để xập vách, để co tiết diện
cọc, để nghiêng cọc quá mức cho phép. Nhiều khi thi công chưa đến chiều
sâu tính toán mà bên thi công đã dừng khoan để làm các khâu tiếp theo,
có khi sự dừng này được đồng tình của người giám sát hoặc thiết kế không
có kinh nghiệm quyết định mà khuyết tật này chỉ được phát hiện là sai
khi thử tải khi đủ ngày.
Công đoạn đổ bê tông khi đáy hố khoan còn bùn lắng đọng, rút ống nhanh
làm cho chất lượng bê tông không đồng đều, bị túi bùn trong thân cọc. Có
khi để thân cọc bị đứt đoạn.
Công đoạn rút ống vách có thể làm cho cọc bị nhấc lên một đoạn. cọc bị thắt tiết diện.
Những khuyết tật này trong quá trình thi công có thể giảm thiểu đến tối
đa nhờ khâu kiểm tra chất lượng được tiến hành đúng thời điểm, nghiêm
túc và theo đúng trình tự kỹ thuật, sử dụng phương tiện kiểm tra đảm bảo
chuẩn xác.
Kiểm tra chất lượng sau khi thi công nhằm khẳng định lại sức chịu tải đã
tính toán phù hợp với dự báo khi thiết kế. Kiểm tra chất lượng cọc sau
khi thi công là cách làm thụ động nhưng cần thiết. Có thể kiểm tra lại
không chỉ chất lượng chịu tải của nền mà còn cả chất lượng bê tông của
bản thân cọc nữa.
Kiểm tra trước khi thi công:
(i) Cần lập phương án thi công tỷ mỷ, trong đó ấn định chỉ tiêu kỹ thuật
phải đạt và các bước cần kiểm tra cũng như sự chuẩn bị công cụ kiểm
tra. Những công cụ kiểm tra đã được cơ quan kiểm định đã kiểm và đang
còn thời hạn sử dụng. Nhất thiết phải để thường trực những dụng cụ kiểm
tra chất lượng này kề với nơi thi công và luôn luôn trong tình trạng sãn
sàng phục vụ. Phương án thi công này phải được tư vấn giám sát chất
lượng thoả thuận và kỹ sư đại diện chủ đầu tư là chủ nhiệm dự án đồng ý.
( ii) Cần có tài liệu địa chất công trình do bên khoan thăm dò đã cung
cấp cho thiết kế để ngay tại nơi thi công sẽ dùng đối chiếu với thực tế
khoan.
(iii) Kiểm tra tình trạng vận hành của máy thi công, dây cáp, dây cẩu,
bộ phận truyền lực, thiết bị hãm, các phụ tùng máy khoan như bắp chuột,
gàu, răng gàu, các máy phụ trợ phục vụ khâu bùn khoan, khâu lọc cát như
máy bơm khuấy bùn, máy tách cát, sàng cát.
(iv) Kiểm tra lưới định vị công trình và từng cọc. Kiểm tra các mốc
khống chế nằm trong và ngoài công trình, kể cả các mốc khống chế nằm
ngoài công trường. Những máy đo đạc phải được kiểm định và thời hạn được
sử dụng đang còn hiệu lực. Người tiến hành các công tác về xác định các
đặc trưng hình học của công trình phải là người đươc phép hành nghề và
có chứng chỉ.
Kiểm tra trong khi thi công:
Quá trình thi công cần kiểm tra chặt chẽ từng công đoạn đã yêu cầu kiểm tra:
(i) Kiểm tra chất lượng kích thước hình học. Những số liệu cần được
khẳng định: vị trí từng cọc theo hai trục vuông góc do bản vẽ thi công
xác định. Việc kiểm tra dựa vào hệ thống trục gốc trong và ngoài công
trường. Kiểm tra các cao trình: mặt đất thiên nhiên quanh cọc, cao trình
mặt trên ống vách. Độ thẳng đứng của ống vách hoặc độ nghiêng cần thiết
nếu được thiết kế cũng cần kiểm tra. Biện pháp kiểm tra độ thẳng đứng
hay độ nghiêng này đã giải trình và được kỹ sư đại diện chủ đầu tư
duyệt. Người kiểm tra phải có chứng chỉ hành nghề đo đạc.
(ii) Kiểm tra các đặc trưng của địa chất công trình và thuỷ văn. Cứ
khoan được 2 mét cần kiểm tra loại đất ở vị trí thực địa có đúng khớp
với báo cáo địa chất của bên khảo sát đã lập trước đây không . Cần ghi
chép theo thực tế và nhận xét những điều khác nhau, trình bên kỹ sư đại
diện chủ đầu tư để cùng thiết kế quyết định những điều chỉnh nếu cần
thiết. Đã có công trình ngay tại Hà nội vào cuối năm 1994, khi quyết
định ngừng khoan để làm tiếp các khâu sau không đối chiếu với mặt cắt
địa chất cũng như người quyết định không am tường về địa chất nên đã
phải bỏ hai cọc đã được đổ bê tông không đảm bảo độ sâu và kết quả ép
tĩnh thử tải chỉ đạt 150% tải tính toán cọc đã hỏng.
(iii) Kiểm tra dung dịch khoan trước khi cấp dung dịch vào hố khoan, khi khoan đủ độ sâu và khi xục rửa làm sạch hố khoan xong.
(iv) Kiểm tra cốt thép trước khi thả xuống hố khoan. Các chỉ tiêu phải
kiểm tra là đường kính thanh, độ dài thanh chủ, khoảng cách giữa các
thanh, độ sạch dầu mỡ.
(v) Kiểm tra đáy hố khoan: Chiều sâu hố khoan được đo hai lần, ngay sau
khi vừa đạt độ sâu thiết kế và sau khi để lắng và vét lại. Sau khi thả
cốt thép và thả ống trémie, trước lúc đổ bê tông nên kiểm tra để xác
định lớp cặn lắng. Nếu cần có thể lấy thép lên, lấy ống trémie lên để
vét tiếp cho đạt độ sạch đáy hố. Để đáy hố không sạch sẽ gây ra độ lún
dư quá mức cho phép.
(vi) Kiểm tra các khâu của bê tông trước khi đổ vào hố. Các chỉ tiêu
kiểm tra là chất lượng vật liệu thành phần của bê tông bao gồm cốt liệu,
xi măng, nước, chất phụ gia, cấp phối. Đến công trường tiếp tục kiểm
tra độ sụt Abram's, đúc mẫu để kiểm tra số hiệu, sơ bộ đánh giá thời
gian sơ ninh.
(vii) Các khâu cần kiểm tra khác như nguồn cấp điện năng khi thi công,
kiểm tra sự liên lạc trong quá trình cung ứng bê tông, kiểm tra độ thông
của máng , mương đón dung dịch trào từ hố khi đổ bê tông ...
Các phương pháp kiểm tra chất lượng cọc nhồi sau khi thi công xong:
Kiểm tra chất lượng cọc khoan nhồi dựa vào TCXD 196:1997, Nhà cao tầng -
Công tác thử tĩnh và kiểm tra chất lượng cọc khoan nhồi. Tiêu chuẩn này
mới đề cập đến ba loại thử: nén tĩnh, phương pháp biến dạng nhỏ PIT và
phương pháp siêu âm.
Ngày nay có nhiều công cụ nữa hiện đại để xác định những chỉ tiêu mà khi
tiến hành kiểm tra kiểu thủ công thấy là hết sức khó. Việc sử dụng
phương pháp kiểm tra được bàn bạc với chủ đầu tư để ấn định.
Những phương án có thể sử dụng:
(i) Kiểm tra bằng phương pháp tĩnh :
Phương pháp gia tải tĩnh :
Phương pháp này cho đến hiện nay được coi là phương pháp trực quan, dễ
nhận thức và đáng tin cậy nhất. Theo yêu cầu của chủ đầu tư mà có thể
thực hiện theo kiểu nén, kéo dọc trục cọc hoặc đẩy theo phương vuông góc
với trục cọc. Thí nghiệm nén tĩnh được thực hiện nhiều nhất nên chủ yếu
đề cập ở đây là nén tĩnh.
Có thể chọn một trong hai qui trình nén tĩnh chủ yếu được sử dụng là qui
trình tải trọng không đổi ( Maintained Load, ML ) và qui trình tốc độ
dịch chuyển không đổi ( Constant Rate of Penetration, CRP ).
Qui trình nén với tải trọng không đổi (ML) cho ta đánh giá khả năng chịu
tải của cọc và độ lún cuả cọc theo thời gian. Thí nghiệm này đòi hỏi
nhiều thời gian, kéo dài thời gian tới vài ngày.
Qui trình nén với tốc độ dịch chuyển không đổi ( CRP) thường chỉ dùng
đánh giá khả năng chịu tải giới hạn của cọc, thường chỉ cần 3 đến 5 giờ.
Nhìn chung tiêu chuẩn thí nghiệm nén tĩnh của nhiều nước trên thế giới
ít khác biệt. Ta có thể so sánh tiêu chuẩn ASTM 1143-81 ( Hoa kỳ), BS
2004 ( Anh) và TCXD 196-1997 như sau:
Chuyển dịch tăng trong khi lực không tăng hoặc giảm trong khoảng 10mm
Chuyển dịch đạt 10%D Chưa có qui định
cho loại thử kiểu này.
Ghi chú: Qa = khả năng chịu tải cho phép của cọc
Về đối trọng gia tải, có thể sử dụng vật nặng chất tải nhưng cũng có thể
sử dụng neo xuống đất. Tuỳ điều kiện thực tế cụ thể mà quyết định cách
tạo đối trọng. Với sức neo khá lớn nên khi sử dụng biện pháp neo cần hết
sức thận trọng.
Đại bộ phận các công trình thử tải tĩnh dùng cách chất vật nặng làm đối
trọng. Cho đến nay, chỉ có một công trình dùng phương pháp neo để thử
tải đó là công trình Grand Hanoi Lakeview Hotel ở số 28 đường Thanh niên
do Công ty Kinsun ( Thái lan) thuộc tập đoàn B&B thực hiện.
Do chúng ta chưa có qui phạm định ra chất lượng cọc khi thử xong nên cần
bàn bạc thống nhất trước với chủ đầu tư để xác định các tiêu chí chất
lượng trước khi thi công.
Phương pháp gia tải tĩnh kiểu Osterberrg:
Phương pháp này khá mới với thế giới và nước ta. Nguyên tắc của phương
pháp là đổ một lớp bê tông đủ dày dưới đáy rồi thả hệ hộp kích ( O-cell )
xuống đó, sau đó lại đổ tiếp phần cọc trên. Hệ điều khiển và ghi chép
từ trên mặt đất. Sử dụng phương pháp này có thể thí nghiệm riêng biệt
hoặc đồng thời hai chỉ tiêu là sức chịu mũi cọc và lực ma sát bên của
cọc. Tải thí nghiệm có thể đạt được từ 60 tấn đến 18000 tấn. Thời gian
thí nghiệm nhanh thì chỉ cần 24 giờ, nếu yêu cầu cũng chỉ hết tối đa là 3
ngày. Độ sâu đặt trang thiết bị thí nghiệm trong móng có thể tới trên
60 mét. Sau khi thử xong, bơm bê tông xuống lấp hệ kích cho cọc được
liên tục.
(Tiến sĩ Jorj O. Osterberg là chuyên gia địa kỹ thuật có tên tuổi, hiện
sống tại Hoa kỳ. Ông hiện nay ( 1998 ) về hưu nhưng là giáo sư danh dự
của Northwestern University, Viện sĩ Viện Hàn lâm Kỹ thuật, 1985 là
giảng viên trường Tersaghi, năm 1988 là thành viên Viện nền móng sâu.
Năm 1994 phương pháp thử tĩnh Osterberg ra đời với tên O-Cell , được cấp
chứng chỉ NOVA. Chứng chỉ NOVA là dạng được coi như giải Nobel về xây
dựng của Hoa kỳ.
Phương pháp thử tĩnh O-Cell có thể dùng thử tải cọc nhồi , cọc đóng,
tường barettes, thí nghiệm tải ở hông cọc, thí nghiệm ở cọc làm kiểu gầu
xoay ( Auger Cast Piles ).
Nước ta đã có một số công trình sử dụng phương pháp thử tải tĩnh kiểu
Osterberg. Tại Hà nội có công trình Tháp Vietcombank , tại Nam bộ có
công trình cầu Bắc Mỹ thuận đã sử dụng cách thử cọc kiểu này).
(ii) Phương pháp khoan lấy mẫu ở lõi cọc:
Dùng máy khoan đá để khoan vào cọc, có thể lấy mẫu bê tông theo đường kính 50~150 mm, dọc suốt độ sâu dự định khoan.
Nếu đường kính cọc lớn, có thể phải khoan đến 3 lỗ nằm trên cùng một
tiết diện ngang mới tạm có khái niệm về chất lượng bê tông dọc theo cọc.
Phương pháp này có thể quan sát trực tiếp được chất lượng bê tông dọc
theo chiều sâu lỗ khoan. Nếu thí nghiệm phá huỷ mẫu có thể biết được
chất lượng bê tông của mẫu. Ưu điểm của phương pháp là trực quan và khá
chính xác. Nhược điểm là chi phí lấy mẫu khá lớn. Nếu chỉ khoan 2 lỗ
trên tiết diện cọc theo chiều sâu cả cọc thì chi phí xấp xỉ giá thành
của cọc. Thường phương pháp này chỉ giải quyết khi bằng các phương pháp
khác đã xác định cọc có khuyết tật. Phương pháp này kết hợp kiểm tra
chính xác hoá và sử dụng ngay lỗ khoan để bơm phụt xi măng cứu chữa
những đoạn hỏng.
Phương pháp này đòi hỏi thời gian khoan lấy mẫu lâu, quá trình khoan
cũng phức tạp như phải dùng bentonite để tống mạt khoan lên bờ, phải lấy
mẫu như khoan thăm dò đá và tốc độ khoan không nhanh lắm. Phương pháp
này có ưu điểm là có thể nhận dạng được ngay chất lượng mà chủ yếu là độ
chắc đặc của bê tông. Nếu đem mẫu thử nén phá huỷ mẫu thì có kết quả
sức chịu của mẫu . Tuy phương pháp phức tạp và tốn kém nhưng nhiều nhà
đầu tư vẫn chỉ định phương pháp này.
(iii) Phương pháp siêu âm:
Phương pháp thử là dạng kỹ thuật đánh giá kết cấu không phá huỷ mẫu thử (
Non-destructive evaluation, NDE ). Khi thử không làm hư hỏng kết cấu,
không làm thay đổi bất kỳ tính chất cơ học nào của mẫu. Phương pháp được
Châu Âu và Hoa kỳ sử dụng khá phổ biến. Cách thử thông dụng là quét
siêu âm theo tiết diện ngang thân cọc. Tuỳ đường kính cọc lớn hay nhỏ mà
bố trí các lỗ dọc theo thân cọc trước khi đổ bê tông. Lỗ dọc này có
đường kính trong xấp xỉ 60 mm vỏ lỗ là ống nhựa hay ống thép. Có khi
người ta khoan tạo lỗ như phương pháp kiểm tra theo khoan lỗ nói trên,
nêu không để lỗ trước.
Đầu thu phát có hai kiểu: kiểu đầu thu riêng và đầu phát riêng, kiểu đầu thu và phát gắn liền nhau.
Nếu đường kính cọc là 600 mm thì chỉ cần bố trí hai lỗ dọc theo thân cọc
đối xứng qua tâm cọc và nằm sát cốt đai. Nếu đường kính 800 mm nên bố
trí 3 lỗ. Đường kính 1000 mm, bố trí 4 lỗ... Khi thử, thả đầu phát siêu
âm xuống một lỗ và đầu thu ở lỗ khác. Đường quét để kiểm tra chất lượng
sẽ là đường nối giữa đầu phát và đầu thu. Quá trình thả đầu phát và đầu
thu cần đảm bảo hai đầu này xuống cùng một tốc độ và luôn luôn nằm ở
cùng độ sâu so với mặt trên của cọc.
Qui phạm của nhiều nước qui định thí nghiệm kiểm tra chất lượng cọc bê
tông bằng phương pháp không phá huỷ phải làm cho 10% số cọc.
(iv) Phương pháp thử bằng phóng xạ ( Carota ):
Phương pháp này là một phương pháp đánh giá không phá huỷ mẫu thử ( NDE )
như phương pháp siêu âm. Cách trang bị để thí nghiệm không khác gì
phương pháp siêu âm. Điều khác là thay cho đầu thu và đầu phát siêu âm
là đầu thu và phát phóng xạ. Nước ta đã sản xuất loại trang bị này do
một cơ sở của quân đội tiến hành.
Giống như phương pháp siêu âm, kết quả đọc biểu đồ thu phóng xạ có thể biết được nơi và mức độ của khuyết tật trong cọc.
(v) Phương pháp đo âm dội:
Phương pháp này thí nghiệm kiểm tra không phá huỷ mẫu để biết chất lượng
cọc , cọc nhồi, cọc barrettes. Nguyên lý là sử dụng hiện tượng âm dội (
Pile Echo Tester, PET ). Nguyên tắc hoạt động của phương pháp là gõ
bằng một búa 300 gam vào đầu cọc, một thiết bị ghi gắn ngay trên đầu cọc
ấy cho phép ghi hiệu ứng âm dội và máy tính sử lý cho kết quả về nhận
định chất lượng cọc.
Máy tính sử dụng để sử lý kết quả ghi được về âm dội là máy tính cá nhân
tiêu chuẩn ( standard PC ) , sử dụng phần cứng bổ sung tối thiểu, mọi
tín hiệu thu nhận và sử lý qua phầm mềm mà phần mềm này có thể nâng cấp
nhanh chóng, tiện lợi ngay cả khi liên hệ bằng e-mail với trung tâm
GeocomP. Phầm mềm dựa vào cơ sở Windows theo chuẩn vận hành hiện đại ,
được nghiên cứu phù hợp với sự hợp lý tối đa về công thái học (
ergonomic ).
Một người làm được các thí nghiệm về âm dội với năng suất 300 cọc một ngày.
Khi cần thiết nên tiếp xúc với
http://ww.piletest.com/PET.HTM ta có thể đọc được kết quả chuẩn mực khi thử cọc và được cung cấp miễn phí phần mềm cập nhật theo đường e-mail.
Với sự tiện lợi là chi phí cho kiểm tra hết sức thấp nên có thể dùng
phương pháp này thí nghiệm cho 100% cọc trong một công trình. Nhược điểm
của phương pháp là nếu chiều sâu của cọc thí nghiệm quá 20 mét thì độ
chính xác của kết quả là thấp.
(vi) Các phương pháp thử động:
Có rất nhiều trang thiết bị để thử động như máy phân tích đóng cọc để
thử theo phương pháp biến dạng lớn ( PDA), máy ghi kết quả thử theo
phương pháp biến dạng nhỏ (PIT), máy ghi saximeter, máy phân tích hoạt
động của búa ( Hammer Performance Analyzer, HPA ), máy ghi kết quả góc
nghiêng của cọc ( angle analyzer), máy ghi kết quả đóng cọc ( Pile
installation recorder, PIR ), máy phân tích xuyên tiêu chuẩn ( SPT
analyzer) ...
* Máy phân tích cọc theo phương pháp biến dạng lớn PDA có loại mới nhất
là loại PAK. Máy này ghi các thí nghiệm nặng cho môi trường xây dựng ác
nghiệt. Máy này ghi kết quả của phương pháp thử biến dạng lớn cho công
trình nền móng, cho thăm dò địa kỹ thuật . Phần mềm sử lý rất dễ tiếp
thu. Số liệu được tự động lưu giữ vào đĩa để sử dụng về sau. Chương
trình CAPWAPđ cài đặt được vào PAK nên việc đánh giá khả năng toàn vẹn
và khả năng chịu tải của cọc rất nhanh chóng.
* Sử dụng phương pháp thử Biến dạng nhỏ ( PIT ) là cách thử nhanh cho số
lớn cọc. Phép thử cho biết chất lượng bê tông cọc có tốt hay không,
tính toàn vẹn của cọc khi kiểm tra các khuyết tật lớn của cọc. Các loại
máy phân tích PIT dung nguồn năng lượng pin, cơ động nhanh chóng và sử
dụng đơn chiếc. Dụng cụ của phương pháp PIT dùng tìm các khuyết tật lớn
và nguy hiểm như nứt gãy, thắt cổ chai, lẫn nhiều đất trong bê tông hoặc
là rỗng.
(vii) Phương pháp trở kháng cơ học:
Phương pháp này quen thuộc với tên gọi phương pháp phân tích dao động
hay còn gọi là phương pháp truyền sóng cơ học. Nguyên lý được áp dụng là
truyền sóng, nguyên lý dao động cưỡng bức của cọc đàn hồi. Có hai
phương pháp thực hiện là dùng trở kháng rung động và dùng trở kháng
xung.
Phương pháp trở kháng rung sử dụng mô tơ điện động được kích hoạt do một
máy phát tác động lên đâù cọc. Dùng một máy ghi vận tốc sóng truyền
trong cọc. Nhìn biểu đồ sóng ghi được, có thể biết chất lượng cọc qua
chỉ tiêu độ đồng đều của vật liệu bê tông ở các vị trí .
Phương pháp trở kháng xung là cơ sở cho các phương pháp PIT và PET. Hai
phương pháp PIT và PET ghi sóng âm dội. Phương pháp trở kháng xung này
ghi vận tốc truyến sóng khi đập búa tạo xung lên đầu cọc.
Sự khác nhau giữa ba phương pháp này là máy ghi được các hiện tượng vật
lý nào và phần mềm chuyển các dao động cơ lý học ấy dưới dạng sóng ghi
được trong máy và thể hiện qua biểu đồ như thế nào.
5.5.16 Khi công trình có hố đào sâu hơn mặt đáy móng của công trình hiện
hữu liền kề từ 0,2 mét trở lên phải làm cừ quanh đường biên hố đào. Cừ
có độ sâu theo tính toán để không bị áp lực đẩy xô vào trong sau khi
đào. Cừ không để cho nước qua theo phương ngang. Việc lựa chọn cừ thép,
cừ bê tông cốt thép , cừ bê tông cốt thép ứng lực trước, cừ gỗ hay cừ
nhựa căn cứ vào thiết kế công nghệ thi công. Những loại cừ sử dụng có
hiệu quả là cừ thép Lacsen, Zombas. Cừ nhựa polyurêthan mới vào thị
trường nước ta là loại hữu hiệu. Cần cân nhắc khi sử dụng cừ cọc thép
I-20, bưng ván gỗ vì hiệu quả kỹ thuật và kinh tế không cao. Công nghệ
cừ bê tông cốt thép ứng lực trước mới nhập vào nước ta và được chế tạo
những năm gần đây có thể sử dụng được.
Khi chưa có cừ kín khít không nên hạ mức nước ngầm.
5.5.17 Tường cừ được chống đỡ nhờ neo, cây chống hoặc khung chống, đảm
bảo không dịch chuyển, không biến dạng trong suốt quá trình thi công. Hệ
chống đỡ tường cừ được thiết kế, tính toán kỹ trước khi thi công, và là
biện pháp đảm bảo chất lượng công trình quan trọng. Hệ chống đỡ này có
thể lắp đặt theo từng mức sâu đào đất nhưng nằm trong tổng thể đã định.
5.5.18 Đất từ các hố đào lấy ra không nên cất chứa tại mặt bằng mà cần
di chuyển khỏi công trường ngay. Khi cần dùng đất lấp sẽ cung cấp chủng
loại đất có các tính chất đúng theo yêu cầu.
5.5.19 Cần bơm nước để thuận lợi cho thi công , chỉ nên hạ mức nước bên
trong phạm vi vùng đã chắn tường cừ hoặc trong phạm vi kết cấu đã vây
quanh vì lý do an toàn cho công trình hiện hữu liền kề.
5.5. 20 Trước khi lấp đất phải dọn sạch và san phẳng mặt lấp. Mọi chi
tiết kết cấu và hệ ống kỹ thuật sẽ nằm trong đất phải lắp đặt xong, đã
thực hiện đầy đủ các giải pháp bảo vệ cũng như chống thấm. Cần nghiệm
thu công trình khuất trước khi lấp đất. Việc lấp được tiến hành thành
từng lớp dày 20 cm rồi đầm kỹ.
5.5.21 Qui trình thi công cọc và tường barrette tuân theo chỉ dẫn sau đây:
Cọc hay tường barrette là kết cấu dạng tường hoặc trụ bêtông cốt thép có
chiều sâu tương đương với cọc nhồi. Chiều ngang tiết diện barrette
thường là 600 mm , 800 mm hay hơn nữa. Chiều dài của tường thường theo
chu vi nhà hoặc do kết cấu bên trên để định đoạt. Cọc barrette có tiết
diện ngang là hình chữ nhật thường là 600x2400mm, 800x2400mm . Có thể
loại cọc này có tiết diện ngang hình sao 3 nhánh đều, từ tâm đến đầu
nhánh là 2400mm ( chữ Y ), có thể tiết điện ngang tạo thành chữ I mà hai
đầu cánh là hai hình chữ nhật 600x2400mm được nối với nhau bằng đoạn
bụng cũng 600x2400mm. Có thể cọc barrette có tiết diện ngang hình chữ U
giống hình I trên nhưng đoạn bụng chuyển dịch ra mép của hai cánh.
Qui trình thi công tường trong đất chỉ khác thi công cọc nhồi ở khâu tạo lỗ.
Những khâu khác tương tự như thi công cọc nhồi.
Công cụ tạo lỗ là gàu clamshell có bộ phận dẫn hướng nối phía trên gàu..
Phải làm khoang dẫn hướng cho đoạn đào lớp trên cùng cho đến khi đào
sâu bằng chiều cao gàu. Quá trình đào cũng dùng dung dịch giữ thành vách
như đối với cọc nhồi.
Đào thành từng đoạn có chiều dài khoảng 2400mm ( gọi là các panel). Đặt
thép và đổ bê tông xong mới làm tiếp các panel sau. Dùng bộ phận nối nằm
trong hộp thép dài để ngăn nước có thể thấm qua mối nối giữa hai panel.
Bộ phận nối này là sáng chế của công ty Bachy-Soletanche có tên là mối
nối ngăn nước (WaterStop Joint).
Việc thả thép, xục rửa, đổ bê tông và kiểm tra hoàn toàn giống như cọc
nhồi. Riêng kiểm tra nén tĩnh phải dùng phương pháp Osterberg vì tải cho
mỗi cọc khá lớn, hàng ngàn tấn.
5.5.22 Phương pháp Top-down hay là làm hầm nhà theo kiểu từ trên xuống.
Đối với những nhà sử dụng tường barrette quanh chu vi nhà đồng thời làm
tường cho tầng hầm nhà nên xây dựng tầng hầm kiểu top-down. Nội dung
phương pháp như sau:
* Làm sàn tầng trệt trước khi làm các tầng hầm dưới. Dùng ngay đất đang
có làm coppha cho sàn này nên không phải cây chống. Tại sàn này để một
lỗ trống khoảng 2mx4m để vận chuyển những thứ sẽ cần chuyển từ dưới lên
và trên xuống.
* Khi sàn đủ cứng, qua lỗ trống xuống dưới mà moi đất tạo khoảng không
gian cho tầng hầm sát trệt. Lại dùng nền làm coppha cho tầng hầm tiếp
theo. Rồi lại moi tầng dưới nữa cho đến nền cuối cùng thì đổ lớp nền
đáy. Nếu có cột thì nên làm cột lắp ghép sau khi đã đổ sàn dưới.
* Cốt thép của sàn và dầm được nối với tường nhờ khoan xuyên tường và
lùa thép sau. Dùng vữa ximăng trộn với Sikagrout bơm sịt vào lỗ khoan đã
đặt thép.
5.6. Thi công phần thân.
5.6.1 Việc thi công phần thân tuân theo TCXD 202:1997 Nhà cao tầng- Thi công phần thân.
Khi thiết kế biện pháp thi công nhà cao tầng xây chen trong thành phố
cần quan tâm đặc biệt đến các yếu tố sau đây: vận chuyển vật liệu, trang
bị và người theo phương thẳng đứng, phương ngang , đảm bảo kích thước
hình học, giàn giáo và an toàn trên cao chống rơi, thiết bị nâng cất
phải ổn định kể cả gió bão trong quá trình thi công, giông và sét, tiếng
ồn và ánh sáng, sự lan toả khí độc hại, sự giao hội với các công trình
kỹ thuật hiện có, sự ảnh hưởng mọi mặt đến công trình hiện hữu lân cận.
5.6.2 Công tác đo đạc và xác định kích thước hình học công trình và kết cấu:
(1) Việc định vị công trình, đảm bảo kích thước hình học và theo dõi
biến dạng công trình trong và sau khi hoàn thành xây dựng công trình là
nhân tố hết sức quan trọng nên phải tổ chức nhóm đo đạc chuyên trách,
chất lượng cao thực hiện.
Việc đo đạc tuân theo TCXD 203:1997 Nhà cao tầng - Kĩ thuật đo đạc phục vụ công tác thi công.
Phải lập phương án thực hiện đo đạc cho các giai đoạn thi công, lập
thành hồ sơ và được kỹ sư đại diện chủ đầu tư duyệt trước khi thi công.
(2) Phương án đo đạc phải được trình duyệt cho chủ đầu tư đồng thời với
phương án thi công xây dựng. Tài liệu đo đạc trong quá trình thi công
cũng như đo đạc hoàn công , đo biến dạng đến giai đoạn bàn giao và
phương án đo biến dạng trong quá trình sử dụng công trình là cơ sở để
bàn giao nghiệm thu công trình. Thiếu hồ sơ đo đạc, công trình không
được phép bàn giao và nghiệm thu.
(3) Xây dựng nhà cao tầng nên thành lập mạng lưới bố trí cơ sở theo
nguyên tắc lưới độc lập. Phương vị của một trong những cạnh xuất phát từ
điểm gốc lấy bằng 0o00'00'' với sai số trung phương của lưới cơ sở bố
trí đo góc là 10'', đo cạnh là 1:5.000.
(4) Xây dựng nhà cao tầng nên chọn các chỉ tiêu sau đây khi lập lưới khống chế độ cao:
Hạng I
Khoảng cách lớn nhất từ máy đến mia: 25 m
Chênh lệch khoảng cách sau, trước: 0,3 m
Tích luỹ chênh lệch khoảng cách: 0,5 m
Tia ngắm đi cách chướng ngại vật mặt đất: 0,8 mm
Sai số đo trên cao đến mỗi trạm máy: 0,5 mm
Sai số khép tuyến theo mỗi trạm máy: 1 n
Độ chính xác và các chỉ tiêu dung sai do phía thi công đề nghị và được
chủ đầu tư chấp nhận đồng thời với biện pháp thi công các phần việc
tương ứng.
Cơ sở để quyết định lựa chọn dung sai và phương pháp xác định những dung
sai này là TCXD 193:1996 ( ISO 7976-1:1989), Dung sai trong xây dựng
công trình, Các phương pháp đo kiểm công trình và cấu kiện chế sẵn của
công trình; TCXD 210:1998 ( ISO 7976-2 : 1989 ), Dung sai trong xây dựng
công trình, Các phương pháp đo kiểm công trình và cấu kiện chế sẵn của
công trình - Vị trí các điểm đo; TCXD 211:1998 ( ISO 3443:1989 ) Dung
sai trong xây dựng công trình - Giám định về kích thước và kiểm tra công
tác thi công.
Mẫu số đo và các qui cách bảng biểu trong tính toán biến dạng theo qui
định trong phụ lục của TCXD 203:1997, Nhà cao tầng - Kĩ thuật đo đạc
phục vụ công tác thi công.
5.6.3 Cốp pha và cây chống cho nhà cao tầng thực hiện theo TCVN
4453-1995, Kết cấu bê tông cốt thép toàn khối - Tiêu chuẩn thi công và
nghiệm thu.
Do tiến độ thi công cần nhanh và chờ đợi kỹ thuật cho bê tông đủ cứng
nên cốp pha và cây chống nên làm theo "phương pháp hai tầng rưỡi".
Khi thi công theo phương pháp hai tầng rưỡi cần tuân theo những qui trình sau đây:
1. Mật độ cột chống lại:
Chiều dày sàn
cm Kích thước một cạnh sàn
6,0 m 7,5 m 9,0 m
10 Không đảm bảo --- ---
15 2,4 m Không đảm bảo ---
20 2,4 m 2,4 m Không đảm bảo
25 --- 2,4 m 2,4 m
30 --- 2,4 m 2,4 m
Ghi chú:
* Các trường hợp " Không đảm bảo " do chiều dày sàn mỏng, thời gian thi công ngắn , không nên áp dụng phương pháp hai tầng rưỡi.
Nên áp dụng phương pháp hai tầng rưỡi khi chiều dày sàn lớn hơn 15 cm.
Thời gian thi công bê tông các tầng phải cách nhau trên 7 ngày để đảm
bảo bê tông sàn đủ cứng thi công được bên trên mặc dù vẫn có cây chống.
* Các trường hợp --- không có ý nghĩa thực tiễn vì tương quan giữa chiều dày sàn và nhịp của sàn không hợp lý.
2. Thời gian thi công bê tông hợp lý cho một tầng ( ngày):
Chiều dày sàn
cm Kích thước của một cạnh sàn
6,0 m 7,5 m 9,0 m
10 >7 --- ---
15 7 >7 ---
20 7 7 >7
25 --- 7 7
30 --- 7 7
Ghi chú:
Như bảng trên.
3. Các yêu cầu kỹ thuật:
* Cây chống ở tầng nằm trên tầng chống lại nên làm có mật độ cột chống là 1,20 x 1,20 mét.
* Cây chống ở tầng trên tầng chống lại nên trùng theo phương thẳng đứng .
* Nếu sử dụng cây chống lại là các trụ đơn có điều chỉnh được độ cao nhờ
ren vít thì không nhất thiết phải làm giằng. Nếu dùng cây chống lại
bằng cột chống phải nêm chân thì nên làm giằng theo cả hai phương vuông
góc với nhau.
* Việc giảm cột chống trong quá trình chống lại được thực hiện theo từng
phân đoạn làm sao để những phân đoạn này đã được đổ bê tông xong tầng
trên cùng để tránh hoạt tải do thi công gây ra. Vị trí chống lại trước
hết nên là nơi có nội lực lớn nhất của cấu kiện.
5.6.4 Những lỗ chờ để ống kỹ thuật xuyên qua dầm, sàn, cột, tường bê
tông phải được bố trí đầy đủ tránh sự đục đẽo sau này ảnh hưởng đến chất
lượng kết cấu. Những lỗ này phải do thợ mộc đặt theo chỉ dẫn của thợ
lắp đặt kỹ thuật.
5.6.5 Bề mặt cốp pha cần bôi lớp chống dính trước khi đặt cốt thép. Việc
sử dụng loại chất chống dính phải thông qua kỹ sư đại diện chủ đầu tư.
5.6.6 Độ vồng thi công tại giữa kết cấu có đỡ hai đầu là 0,3% và với kết
cấu có đầu tự do của nhịp thì độ vồng tại đầu nhịp là 0,5%.
5.6.7 Khi sử dụng cốp pha bay ( flying forms ) hay loại tương tự cần
kiểm tra độ bền và độ ổn định để đảm bảo độ cứng và ổn định khi chịu các
tải trọng tác động lên trong quá trình thi công. Cách di chuyển cốp pha
bay và các dạng cốp pha kích thước lớn tới vị trí khác cần chú ý đảm
bảo không bị biến dạng cũng như đảm bảo độ lắp ráp cho vị trí mới thuận
lợi nhất. Phải hết sức chú ý và cần kiểm tra hình dạng, các mối liên kết
, các kết cấu giằng, néo trước khi di chuyển và khi bắt đàu lắp đặt vào
vị trí mới.
5.6.8 Cốp pha và cây chống đã hỏng không được sử dụng cho công trình mặc dàu đã sửa chữa.
5.6.9 Rỡ cốp pha và tháo cây chống chỉ được thực hiện khi đã đảm bảo
cường độ theo yêu cầu của TCVN 4453-1995, Kết cấu bê tông cốt thép, tiêu
chuẩn thi công và nghiệm thu.
5.6.10 Trước khi đổ bê tông, bên thi công phải thông qua đại diện kỹ
thuật của chủ đầu tư sơ đồ mạch nối thi công với các giải pháp sử lý khi
gặp các tình huống khả dĩ xảy ra. Cần chuẩn bị phương tiện, dụng cụ và
vật liệu cần thiết khi có sự cố đã trù liệu .
5.6.11 Nguồn cung cấp cốt thép cho bê tông phải được sự thoả thuận của kỹ thuật đại diện cho chủ đầu tư.
5.6.12 Cốt thép được chứa trong kho hở có lát hoặc láng phía dưới và che
mưa phía trên. Cần tránh hư hỏng và giảm phẩm chất trong quá trình lưu
kho.
Cứ 50 tấn thép lại phải làm thí nghiệm một tổ mẫu theo các chỉ tiêu :
kéo, uốn 90o ( bend test ). Cứ 100 tấn lại làm thêm một tổ mẫu thí
nghiệm uốn 180o ( rebend test ). Mọi thí nghiệm phải có văn bản báo cáo
và kết luận được rằng thép sẽ sử dụng đáp ứng được yêu cầu của thiết kế
công trình.
5.6.13 Cốt thép được gia công và lắp đặt vào vị trí phù hợp với thiết kế
hoặc bản vẽ thi công được kỹ sư đại diện cho chủ đầu tư thông qua. Các
chỉ tiêu để kiểm tra chất lượng công tác thép là chủng loại thép, số
lượng thanh trên tiết diện, đường kính thanh thép, độ dài thanh thép, vị
trí cắt và nối, chiều dài đoạn nối, phương pháp nối, khoảng cách các
thanh, chiều dày lớp bảo vệ, hình dạng thanh phù hợp với bản vẽ, độ sạch
không bám dính bùn, đất và dầu mỡ cũng như việc đảm bảo không gỉ của
các thanh thép.
5.6.14 Chỉ được phép gia công nhiệt thanh thép khi kỹ sư đại diện chủ đầu tư đồng ý bằng văn bản cho từng trường hợp.
5.6.15 Thép đã uốn hỏng không được phép duỗi thẳng và uốn lại để sử dụng. Những thanh có dấu hiệu nứt gãy cần bị loại bỏ.
5.6.16 Miếng hoặc phương tiện để kê, đệm, đảm bảo chiều dày lớp bảo vệ
hoặc khoảng cách giữa các thanh được để lại trong bê tông phải bố trí đủ
số lượng, đặt đúng vị trí và không được ảnh hưởng đến chất lượng của bê
tông cũng như điều kiện sử dụng bê tông. Miếng kê bằng vữa xi măng phải
có độ bền bằng độ bền của bê tông của kết cấu.
5.6.17 Không đổ bê tông bất kỳ kết cấu nào khi chưa tiến hành nghiệm thu
có lập biên bản xác nhận của kỹ sư đại diện cho chủ đầu tư với công tác
cốp pha và cốt thép. Mọi yêu cầu sửa chỉnh cần được tiến hành tức thời
và kỹ sư đại diện chủ đầu tư xác nhận lại mới được đổ bê tông.
5.6.18 Dù bê tông mua hay tự chế trộn đều phải lập thiết kế thành phần
bê tông và đảm bảo thi công đúng thành phần này ghi lại bằng phiếu sản
xuất cho từng mẻ trộn. Thành phần bê tông phải thông qua kỹ sư đại diện
chủ đầu tư trước khi chế trộn, cần chế tạo mẫu và thí nghiệm mẫu và chỉ
sử dụng thành phần này khi mẫu đáp ứng các yêu cầu sử dụng. Văn bản lập
liên quan đến thành phần và chất lượng bê tông được lưu trữ như hồ sơ cơ
bản làm cơ sở cho việc thanh toán khối lượng hoàn thành kết cấu. Mọi
phiếu liên quan đến chất lượng bê tông cần được kỹ sư chỉ huy thi công
xác nhận rằng đúng loại bê tông được xác nhận đây sử dụng vào kết cấu
nào trong ngôi nhà ( địa chỉ kết cấu sử dụng).
5.6.19 Vật liệu sử dụng phải đảm bảo các chỉ tiêu chất lượng kể cả độ
sạch như chất lượng clinker, chất lượng xi măng, thành phần thạch học
của cốt liệu, kết quả phân tích cỡ hạt cốt liệu thô và mịn, chất lượng
nước, chất lượng và tính năng phụ gia. Việc xác định khối lượng vật liệu
( xi măng, cốt liệu thô, cốt liệu mịn, nước, phụ gia ) trong thành phần
bê tông phải tiến hành bằng cân. Cân và các phương tiện đo lường cần
được kiểm định đúng qui trình và định kỳ theo qui phạm , có chứng chỉ
được phép sử dụng cũng như còn trong thời hạn được sử dụng.
Với bê tông thương phẩm cần có giải trình thêm về sử dụng phụ gia giảm
nước, phụ gia kéo dài đông kết để nâng cao chất lượng bê tông cũng như
biện pháp đảm bảo tính năng và yêu cầu kỹ thuật của bê tông. Cần lưu ý
đến các thông số sử dụng vật liệu và biện pháp vận chuyển và các tác
động khác khi cần chuyên chở bê tông đi xa trong điều kiện đường phố
đông đúc.
Việc thi công bê tông cho nhà cao tầng phải tuân thủ nghiêm túc các điều khoản của các tiêu chuẩn sau đây:
TCXD 199:1997 , Nhà cao tầng - Kĩ thuật chế tạo bê tông mác 400-600.
TCXD 200:1997 , Nhà cao tầng - Kĩ thuật chế tạo bê tông bơm.
5.6.20 Dung sai vật liệu trong một mẻ trộn được chấp nhận:
Xi măng +3% theo trọng lượng xi măng.
Nước và từng loại cốt liệu : + 5% theo từng loại.
Hàm lượng hoá chất có hại cho chất lượng bê tông như muối clorua, hàm
lượng sunphat phải tuân theo chỉ dẫn của thiết kế và có sự phê chuẩn của
kỹ sư đại diện chủ đầu tư.
5.6.21 Việc vận chuyển và đổ bê tông không được làm hao hụt vật liệu thành phần và tạo ra hiện tượng phân tầng.
Bê tông không được rơi tự do quá chiều cao 2,50 mét.
Thời gian vận chuyển kể từ sau khi trộn xi măng với nước càng sớm càng tốt nhưng không muộn hơn 45 phút.
Thời gian ngưng cung cấp bê tông vào kết cấu để đầm cũng như sự phân
chia mạch thi công này cần được thiết kế coi như một biện pháp thi công
cho từng kết cấu và được kỹ sư đại diện cho chủ đầu tư thông qua.
Quá trình thi công đổ bê tông phải chuẩn bị phương tiện che chắn cho bê
tông khi gặp thời tiết xấu như nắng nóng gay gắt hoặc mưa.
Mẻ bê tông đã trộn không có phụ gia kéo dài thời gian đông kết phải vận
chuyển, đổ và đầm xong trước 90 phút khi dùng xi măng Poóclăng phổ
thông. Nếu sử dụng phụ gia kéo dài thời gian đông kết thì nhà cung cấp
bê tông phải có chỉ dẫn bằng văn bản điều kiện sử dụng. Bên thi công
phải tuân thủ nghiêm túc chỉ dẫn này.
5.6.22 Bê tông được chuyển lên cao có thể dùng benne để cần trục đưa
lên, Benne phải có miệng đổ bằng ống vải bạt, tránh phân tầng khi rót bê
tông. Khi đổ phải dịch chuyển vị trí tránh gây ra lực tập trung quá
mức, ảnh hưởng đến cường độ và ổn định của côppha, cây chống.
Nếu dùng bơm thì phải đáp ứng các yêu cầu của bơm như độ sụt bê tông để
vận hành bơm được, đường kính hạt cốt liệu thô để bê tông dịch chuyển dễ
dàng trong ống bơm.
5.6.23 Mọi công tác đầm phải tiến hành nhờ phương tiện cơ giới như sử
dụng đầm rung hoặc các loại đầm tương tự. Cần bố trí thêm ít nhất một
đầm có tính năng giống đầm được sử dụng đề phòng rủi ro khi thi công.
Mỗi đầm bê tông được chọn tương ứng với 8 m3 bê tông đổ trong 1 giờ.
Máy thi công bê tông được rửa sạch tức thời sau khi sử dụng chống sự bám kết bê tông theo thời gian.
5.6.24 Mặt bê tông hở thấy có vết nứt nhỏ khi bê tông còn ướt được xoa
ngay cho hết vết nứt. Cần che phủ mặt bê tông bằng bao ướt chống sự mất
nước đột ngột và sự phơi lộ dưới ánh nắng mặt trời. Không được phủ cát
hay vật liệu rời lên mặt bê tông coi như cách giữ ẩm.
Thời gian giữ ẩm mặt bê tông mới đổ ít nhất 7 ngày sau khi đầm bê tông xong.
Các loại cốp pha kim loại cần làm mát bằng nước trước lúc đổ bê tông khi nhiệt độ ngoài trời trên 25oC.
Việc sử lý bề mặt bê tông đặc biệt như rắc sỏi, rắc đá hay rắc cát, làm
cứng bề mặt nhờ hoá chất hoặc các biện pháp khác phải có thiết kế biện
pháp riêng được kỹ sư đại diện chủ đầu tư thông qua.
Có thể sử lý chống thấm bề mặt lớp bê tông tầng trên cùng nhờ loại chất
chống thấm Radcom7 là loaị chất chống thấm tạo phản ứng trương nở bê
tông để tự chèn qua thời gian sử dụng.
5.6.25 Người thi công chịu trách nhiệm về việc lấy mẫu và chuyển đi thí
nghiệm theo các yêu cầu về thí nghiệm được ghi trong Hồ sơ mời thầu và
trong các TCVN hoặc các tiêu chuẩn khác tương ứng được phép sử dụng. Có
kết quả thí nghiệm đến đâu người thi công phải gửi bản sao ngay cho kỹ
sư đại diện chủ đầu tư để quyết định các tiêu chí chất lượng trong quá
trình thi công.
5.6.26 Mọi khuyết tật phải làm báo cáo để chủ đầu tư quyết định. Không
tự ý chỉnh sửa khi chưa có quyết định bằng văn bản kỹ sư đại diện chủ
đầu tư.
5.7. Những lưu ý về an toàn.
5.7.1 Khi đào các hố sâu phải có các lan can chắn quanh miệng hố ngăn việc rơi và ngã xuống hố. Ban đêm có đèn báo hố sâu.
Cần đổ vật liệu từ trên cao xuống hố, mép hố cần có thanh chắn cố định
cẩn thận cao khỏi mặt lăn bánh xe 20 cm tránh việc xe trôi .
5.7.2 Đường đi lại của công nhân từ dưới hố lên trên phải có biện pháp chống trơn, trượt và có lan can.
Nếu có khả năng vật rơi từ trên cao xuống thì phải làm mái cho lối đi.
5.7.3 Không dùng dây trần đưa điện xuống hố sâu. Các điểm đấu nối và cầu
dao phải nằm trong hộp cách điện, có mái che và cố định ở nơi không
vướng lối đi nhưng đảm bảo dễ thao tác sử dụng. Dây cáp có cách điện
nhưng vẫn phải đi theo lộ tuyến có giá đỡ cố định. Không thả dây lòng
thòng cản vướng lối đi hoặc không gian thi công.
5.7.4 Thường xuyên kiểm tra các hiện tượng xập, sụt và tình trạng làm
việc của cây chống, thanh đỡ, thanh giằng néo. Khi có khả năng mất an
toàn phải sử lý hoặc gia cố ngay.
5.7.5 Mặt bằng thi công luôn phải khô ráo và được dọn sạch sẽ, phong
quang. Không vương vãi thanh gỗ ngăn lối đi, gạch, vữa cản trở sự đi lại
trên mặt bằng.
Khu vực nguy hiểm có rào chắn và rào chắn được sơn màu theo qui định về
an toàn. Không vi phạm việc qua lại trong khu vực nguy hiểm. Khi có
người xuất hiện trong khu vực nguy hiểm phải ngưng mọi thao tác liên
quan đảm bảo an toàn tuyệt đối.
Có lưới chắn đỡ người ngã khi phải thi công tại những mặt công tác treo leo.
Lưới chắn được neo giữ, cố định, đủ an toàn và ổn định.
5.7.6 Cần trục cố định, thăng tải chở vật hoặc chở người cần có neo giữ
vào công trình hoặc xuống đất đủ giữ cho máy móc vận hành an toàn, dù
trong tình trạng bão hay gió mạnh. Khi có gió cấp IV trở lên, không bơm
bê tông lên tầng cao.
Trong mọi trường hợp, máy bơm bê tông chỉ vận hành khi đứng tại vị trí đã ổn định và mở hết thanh tỳ, kích nén chặt xuống đất.
5.7.7 Thăng tải chở người tuân theo chỉ dẫn đặc biệt nhằm bảo đảm tuyệt
đối cho người sử dụng. Hành lang đón người từ thăng tải vào các tầng
phải có lan can đủ an toàn cho người sử dụng.
5.7.8 Hệ thống giáo ngoài phải bọc kỹ bằng lưới có mắt lưới nhỏ hơn 3 mm
được buộc vào giáo với điểm buộc không xa nhau quá 1,2 mét về các
phương, mỗi tầng nhà phải ghi rõ độ cao và số thứ tự tầng nhà. Hệ thống
giáo ngoài phải cố định vào nhà bằng thanh gắn đủ chắc chắn. Khoảng cách
giữa các điểm cố định giữa giáo và nhà không xa quá 3 mét cho phương
đứng và 4 mét cho phương ngang. Việc di chuyển giữa các độ cao trên giáo
phải có lối đi có bậc thang và có lan can với tay vịn chắc chắn.
5.7.9 Khi công nhân làm trên cao treo leo, dụng cụ như búa, kìm . . .
phải dùng dây buộc mà một đầu dây từ dụng cụ, đầu kia là điểm cố định
chắc chắn, đề phòng bị rơi văng khi đang lao động. Chiều dài dây nên
khoảng 1,5 mét để dễ thu hồi lại khi bị rơi văng.
5.7.10 Từng nơi làm việc phải có panô nhắc nhở riêng về an toàn trong sản xuất.
Cần tổ chức cán bộ chuyên trách an toàn và tổ công nhân vệ sinh lao động
cho từng khu vực theo mặt bằng thi công. Cần bố trí thùng rác thải xây
dựng cho khu vực xây dựng và chuyển đổ rác thường xuyên, định kỳ.
5.7.11 An toàn chống cháy tuân theo : TCVN 3254:1989, An toàn cháy- Yêu
cầu chung; TCVN 5760: 1903 Hệ thống chữa cháy - Yêu cầu chung về thiết
kế, lắp đặt và sử dụng; TCVN 5738:1993 Hệ thống báo cháy - Yêu cầu kỹ
thuật và TCVN 6160:1996 Phòng cháy chữa cháy - Nhà cao tầng - Yêu cầu
thiết kế.
